Mówimy: czas to pieniądz, czas leczy rany, najwyższy czas. Lecz kiedy ostatnio zastanawialiśmy się, czym on tak naprawdę jest? W środę, 16 kwietnia 2025 roku, na Wydziale Filozofii i Nauk Społecznych odbył się wykład „Aranżowanie temporalności w późnym kapitalizmie: jak odzyskać czas w świecie przyspieszenia?”. Spotkanie prowadzone było przez panią dr Celinę Strzelecką, na co dzień badaczkę zagadnień związanych z etnologią i socjologią na Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk.
Prelegentka w swojej wypowiedzi skupiła się na przedstawieniu ewolucji postrzegania czasu poprzez wieki oraz różnic w podejściu do gospodarowania czasem w odmiennych kulturach. Rozróżnione zostały wizje poli- i monochroniczne, których pozostałości nadal widoczne są w różnych częściach globu. Jednym z przykładów może być swobodne postrzeganie czasu w kulturach basenu Morza Śródziemnego.
Dominująca część wykładu poświęcona została jednak transformacji w postrzeganiu czasu, zapoczątkowanej przez upowszechnienie się kapitalizmu jako globalnego systemu społeczno-gospodarczego. Dużą uwagę poświęcono stopniowemu procesowi towaryzacji czasu samego w sobie, poprzez który czas poświęcony danej czynności często staje się ważniejszy od jej znaczenia.
Zobacz też: Co słychać u toruńskich graczy? Wywiad z Bartoszem Bukatko
Podczas wykładu omówiona została również kwestia znaczącego wpływu urządzeń elektronicznych na zaburzenie rzeczywistego postrzegania czasu. Internet, a w szczególności social media nieustannie absorbują nasz wolny czas oraz zaburzają nasze naturalne cykle czasowe. Potwierdziła to również ankieta przeprowadzona przez prowadzącą w niedawnych latach wśród pracowników firm z różnorodnych branż. Przeważająca większość respondentów żaliła się na notoryczny brak czasu oraz coraz większe trudności z zarządzaniem nim.
W obliczu tego powszechnego problemu powstaje wiele współczesnych rozwiązań: terminarze, aplikacje do planowania zadań, kursy coachingowe. Jednak prowadząca podkreśla, że pomimo coraz większej gamy możliwości, problem stale się pogłębia. Według niej jedynym rozsądnym sposobem na poradzenie sobie z jego eskalacją jest ponowne powszechne przemyślenie kwestii postrzegania czasu.
Spotkania filozoficzne na UMK
Informacje o nadchodzących wydarzeniach współorganizowanych przez Instytut Filozofii oraz odbywających się na Wydziale Filozofii i Nauk Społecznych z wyprzedzeniem publikowane są na profilu facebookowym oraz stronie internetowej wydziału. Zapraszamy!
[Fot.: Wydział Filozofii i Nauk Społecznych UMK]